Ostrowskie Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji Wodkan S.A. oddało do użytku nowoczesną suszarnię komunalnych osadów ściekowych. Na terenie oczyszczalni ścieków w Rąbczynie powstała nowa instalacja. Jej koszt to ponad 15 700 000 złotych.  Wytwarza ona produkt wykorzystywany do współspalania w procesie produkcji klinkieru cementowego, czy do produkcji nawozów sztucznych, a także jako surowiec – alternatywne paliwo do produkcji energii elektrycznej i cieplnej, która będzie wytwarzana w planowanej elektrociepłowni.  

Spółka Wodkan stanęła przed problemami związanymi z zagospodarowaniem komunalnych osadów ściekowych, powstających podczas oczyszczania ścieków komunalnych. Grupa kapitałowa CRK w ramach współpracy spółek miejskich planuje budowę elektrociepłowni na paliwa alternatywne, gdzie wysuszone osady ściekowe zostaną wykorzystane jako surowiec – paliwo do produkcji energii elektrycznej i cieplnej. Wybudowana suszarnia komunalnych osadów ściekowych w Rąbczynie może stać się kluczowym obiektem w łańcuchu  technologicznym  produkcji energii z odnawialnych źródeł energii OZE  dla Ostrowskiego Rynku Energetycznego.

Na „Budowę hali pod urządzenia suszące wraz z instalacją suszenia osadów ściekowych”, na który spółka przeznaczyła środki finansowe o wartości 15,7 mln złotych brutto, w tym 8,2 mln złotych Wodkan pozyskał na ten cel z Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko.

Chińska technologia wchodzi do Europy

Producentem zamontowanej energooszczędnej, niskotemperaturowej suszarni jest chińska firma SHINCCI, która posiada wieloletnie doświadczenie w realizacji takich przedsięwzięć, mając na swoim koncie  sprzedaż ponad tysiąca suszarni osadów ściekowych dla wielu branż przemysłowych. Jest to dostawca największych na świecie suszarni bazujących na pompach ciepła. Natomiast dostawą suszarni w Ostrowie Wielkopolskim  jej montażem i uruchomieniem zajmowała się polska firma Techfinn Sp. z o.o., która zrealizowała już podobne inwestycje w naszym kraju między innymi w Oświęcimiu, Bydgoszczy, czy pod Warszawą.

W Chinach taka technologia jest już powszechna, ale w Europie dopiero wchodzi na rynki. Ostrów Wielkopolski będzie jednym z prekursorów tego rodzaju wykorzystania osadów ściekowych.

Jak to działa?

Zamontowane urządzenia to suszarnia niskotemperaturowa zasilana energią elektryczną. Jedną z jej największych zalet jest oszczędność energii, gdyż na odseparowanie tony wody instalacja zużywa około 400 kWh energii elektrycznej. Dla porównania, w suszarni termicznej na odparowanie tony wody potrzebujemy przeszło 800 kWh energii.

Ścieżka przeróbki osadów wygląda następująco: osad przefermentowany odwadniany jest na prasach śrubowych, następnie transportowany jest do zbiornika buforowego, skąd podawany jest do dwóch linii suszarniczych. Po wysuszeniu osad kierowany jest do kontenerów zlokalizowanych pod wiatą magazynową osadów.

Transport do zbiornika

Układ transportu osadu odwodnionego składa się z systemu przenośników oraz zbiornika buforowego. Przenośniki mają za zadanie dostarczyć osad odwodniony z pras do zbiornika buforowego. Przenośnik mieszający miesza osad odwodniony pobierany ze zbiornika osadu odwodnionego z recyrkulatem osadu wysuszonego, celem poprawy struktury osadu podawanego na suszarki.

Przenośnik zgrzebłowy transportuje osad na górę suszarek gdzie przy pomocy przenośnika rewersyjnego rozdzielany jest na poszczególne linie, gdzie następuje suszenie.

Suszarnia – dwie linie technologiczne

Układ suszarni składa się z dwóch linii technologicznych o wydajności 24 ton odseparowanej wody. Do głównych zalet suszarni można zaliczyć niską energochłonność procesu suszenia, brak odorów, modularną budowę. Istnieje bowiem możliwość rozbudowy o dodatkowy moduł, co zwiększyłoby ilość odseparowanej wody z 24 do 27 MgH2O/dobę.

W suszarni zastosowano pompy ciepła z czynnikiem chłodniczym R134a. Suszarnia składa się z dwóch zasadniczych modułów: generatora suchego i ciepłego powietrza oraz tunelu suszarniczego. Osad odwodniony rozprowadzany jest po taśmie w postaci „makaronu”. Suche powietrze w tunelu suszarniczym przechodzi przez osad i taśmę od dołu do góry. W generatorze wykraplana jest wilgoć z powietrza, które
z powrotem jest zawracane do tunelu suszarniczego, krążąc w obiegu zamkniętym. Nadmiar ciepła w układzie pomp ciepła usuwany jest poprzez skraplacz zewnętrzny chłodzony chłodnicami wentylatorowymi.

Wysuszony osad trafia do kontenerów zlokalizowanych na placu magazynowym i stamtąd może być przeznaczony do ponownego wykorzystania.

Nie tylko paliwo

Wysuszony odpad ściekowy może mieć różnorakie zastosowanie. Dla Ostrowa Wielkopolskiego najważniejsze jest, to że odpad może posłużyć, jako surowiec – paliwo do produkcji energii elektrycznej i cieplnej w ramach planowanej do wybudowania elektrociepłowni miejskiej na paliwa alternatywne. Mająca tam powstawać energia elektryczna i ciepło mają być produkowane głównie z wykorzystaniem odpowiedniej frakcji odpadów komunalnych oraz wysuszonych osadów ściekowych. Dzięki temu, wybudowana suszarnia komunalnych osadów ściekowych w Rąbczynie może stać się kluczowym obiektem w łańcuchu technologicznym w produkcji energii z odnawialnych źródeł energii OZE dla Ostrowskiego Rynku Energetycznego.

To jednak nie wszystko, bo osad może być wykorzystywany do innych celów.

– Powstały w ten sposób susz ma ok. 90 % suchej masy. Jest to produkt gotowy do współspalania. Mamy wstępne umowy z cementownią do współspalania tego produktu przy produkcji klinkieru cementowego. Ten susz może być również wykorzystywany do produkcji nawozów sztucznych. Tu również mamy już odbiorcę. Tak więc susz jest już na bieżąco od nas odbierany – podkreśla prezes Wodkanu, Marek Karolczak.

Prezydent Beata Klimek podkreśla ekonomiczne i ekologiczne znaczenie projektu.

– Budowa suszarni odpadów powstała jako absolutnie niezależny i autonomiczny projekt. To jest element szeroko zakrojonej polityki inwestycyjnej Wodkanu, która ma na celu inwestowanie w ekologię i wdrożenie programów oszczędnościowych. To są ogromne oszczędności zarówno dla samej spółki, jak i dla mieszkańców Ostrowa Wielkopolskiego – mówi prezydent Beata Klimek.

Z ekonomicznego punktu widzenia suszarnia komunalnych osadów  będzie miała wpływ na optymalizację kosztów zbiorowego odprowadzania ścieków w zakresie zagospodarowania komunalnych osadów ściekowych w wysokości około 1,2 mln zł.

Część dużej całości

Budowa hali pod urządzenie suszące wraz z instalacją suszenia osadów ściekowych była ostatnim zadaniem realizowanym w ramach projektu pn.: „Uporządkowanie gospodarki wodno-ściekowej i osadowej na terenie aglomeracji Ostrów Wielkopolski” dofinansowanym z Unijnego Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko na lata 2014-2020, którego łączna wartość wyniosła 80,2 mln. zł a kwota otrzymanej na dzień dzisiejszy dotacji wynosi  40,6 mln zł (planowana jeszcze do pozyskania kwota wynosi około 900 tys. zł).

Poza suszarnią osadów ściekowych największymi zadaniami wchodzące w skład Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko były:

• Modernizacja Stacji Uzdatniania, zadanie zostało zrealizowane w 2021r. a jego wartość wyniosła przeszło: 15,2 mln zł (brutto),
• Modernizacja rurociągów tłocznych doprowadzających ścieki z Przepompowni Głównej do Oczyszczalni Ścieków, zadanie zostało zrealizowane w 2021r. a jego wartość wyniosła ponad 23,5 mln zł (brutto).

W najbliższej przyszłości spółka WODKAN planuje kolejne przedsięwzięcia mające na celu modernizację i rozwój obiektów spółki oraz  pozyskiwanie środków finansowych w ramach nowych konkursów z funduszy unijnych i krajowych na rozwój ostrowskiej gospodarki wodno-ściekowej.