14 maja 2013 r w Ostrowie Wielkopolskim otwarta została pierwsza w Wielkopolsce jednostka naukowa Uniwersytetu Wrocławskiego. W Forum Synagoga znalazł swą siedzibę Ośrodek Badań nad Historią i Kulturą Żydów z Południowej Wielkopolski. 5 lat minęło jak mgnienie oka i w miniony poniedziałek w Forum Synagoga placówka naukowa świętowała jubileusz. Towarzyszyła mu okolicznościowa międzynarodowa konferencja naukowa.
- Wszyscy razem cieszymy się dzisiaj, że od 5 lat w Ostrowie Wielkopolskim funkcjonuje unikalna w skali regionu instytucja - mówiła podczas uroczystości prezydent Beata Klimek. - Badając zagadnienia związane ze społecznością żydowską w kontekście naszego miasta, jak i okolicznych miejscowości – z jednej strony pielęgnuje historię, z drugiej zaś – umożliwia nam współpracę z jedną z najlepszych uczelni w kraju. Ośrodek ten traktujemy, jako wyjątkowy podmiot, który znakomicie przybliża i prezentuje związki z naszymi starszymi braćmi w wierze. Objaśnia on część naszej lokalnej historii oraz miejsc, które po dziś dzień świadczą o naszym polsko – żydowskim sąsiedztwie z przeszłości.
Ośrodek Badań nad Historią i Kulturą Żydów to instytucja, która zajmuje się badaniem, zbieraniem i archiwizowaniem spuścizny materialnej i duchowej narodu żydowskiego.
- Najbardziej interesują nas korelacje między różnymi grupami etnicznymi i religijnymi - mówi dr Krzysztof Morta, dyrektor ośrodka. - Jesteśmy ciekawi, jak rzeczywiście wyglądało to współistnienie Polaków, Niemców i Żydów. Bo po relokacji Ostrowa w 1714 roku Ostrów zmienił swoją strukturę demograficzną.
Instytucja współpracuje z muzeami oraz placówkami oświatowymi z terenu Południowej Wielkopolski. Oferta edukacyjna pracowników Ośrodka dotyczy: biografii wybranych przedstawicieli żydowskich gmin z południowej Wielkopolski, historii lokalnych społeczności żydowskich (np. Ostrowa Wielkopolskiego, Raszkowa, Odolanowa, Pleszewa, Kobylej Góry), ogólnych informacji związanych z żydowskimi tradycjami, zwyczajami, świętami oraz artefaktów zgromadzonych w Ośrodku.
Szkoły mogą ponadto zamówić cykl warsztatów tematycznych dotyczących m.in. historii i podstaw języka hebrajskiego, gier i zabaw żydowskich, strojów w czasach biblijnych, potraw i napojów oraz żydowskich przedmiotów kultu (m. in. Arka Przymierza). Proponowane przez ośrodek warsztaty mają charakter interdyscyplinarny. Np. w zajęciach poświęconych żydowskim przedmiotom kultu zostaną wykorzystane informacje z takich dziedzin nauki i sztuki jak: plastyka - artystyczne wyobrażenia Arki Przymierza na przestrzeni wieków, próba stworzenia jej modelu z różnych materiałów plastycznych, historia – czasy i miejsca, w których arka była eksponowana, matematyka- przeliczenia danych na podstawie wymiarów zawartych w Biblii dla potrzeb wykonywanego modelu (odpowiednia skala z zachowaniem odpowiednich proporcji) oraz językoznawstwo- skąd nazwa arka - adekwatność tłumaczenia hebrajskiego terminu).
Ponadto Ośrodek ma do zaproponowania wyjazd do Wrocławia, połączony ze zwiedzaniem miejsc takich jak tamtejsza synagoga, cmentarz żydowski. Możliwe jest również obejrzenie najciekawszych manuskryptów, inkunabułów i starodruków Biblioteki Uniwersyteckiej.
- Placówka jest również wizytówką naszego miasta - dodaje prezydent Beata Klimek. - Efekty jej pracy relacjonują nie tylko rodzime, lecz także zagraniczne wydawnictwa. Przede wszystkim jednak, poszerza naszą ofertę naukowo - edukacyjną, z której korzystają: młodzież, studenci, nauczyciele, dyrektorzy instytucji kultury, a także zainteresowani mieszkańcy. To wartość za którą pragnę podziękować dziś wszystkim tym, którzy przyczynili się do powstania Ośrodka Badań oraz jego pracownikom.
