Szanowni Państwo!
Drodzy Mieszkańcy Ostrowa Wielkopolskiego!
W całym kraju obchodzimy dziś 229. rocznicę uchwalenia Konstytucji 3 Maja. Dzisiejsze Święto okazuje się być jednak „innym” od tych, które pamiętaliśmy do tej pory. Ograniczeni tylko do niezbędnych czynności, zachowując dystans społeczny w trosce o zdrowie nasze i innych, nie będziemy przeżywać go tak tłumnie i okazale, jak dotychczas. Nie oznacza to jednak, że pamięć o pierwszej w Europie i drugiej na świecie Ustawie Zasadniczej, pozostanie w cieniu obowiązującego stanu epidemii.
Przeciwnie. W trudnym czasie, w jakim obecnie się znajdujemy, szczególnie warto powracać do naszej historii, czerpiąc z niej mądre wnioski i siłę do przezwyciężania trudności, z którymi musimy zmagać się obecnie. Nasze różne narodowe doświadczenia z historii, mogą bowiem być dla nas swoistym punktem odniesienia w ocenie tego, czego doświadczamy w naszym współczesnym życiu. Mogą być dla nas zarówno lekcją mądrości, źródłem wiary i nadziei na lepszą przyszłość, ale mogą być też bolesną lekcją z przeszłości, która uświadamia nam, jak destrukcyjne są głębokie polityczne podziały oraz brak wartości w życiu publicznym. W tym szczególnym roku i miesiącu, w którym mija 100. rocznica urodzin naszego wybitnego Polaka - Św. Jana Pawła II, warto przypomnieć Jego słowa, które wypowiedział podczas pamiętnej wizyty w Sejmie w roku 1999: „Historia uczy, że demokracja bez wartości łatwo przeradza się w jawny lub zakamuflowany totalitaryzm”. To przesłanie Papieża Polaka ma zawsze uniwersalny i ponadczasowy charakter, dlatego warto o nim stale pamiętać.
Dzisiaj, kiedy obchodzimy kolejną, 229. rocznicę uchwalenia Konstytucji 3 Maja, myślimy o wartościach , które legły u podstaw jej powstania, jako pierwszej nowoczesnej Ustawy Zasadniczej w Polsce i w Europie. Troska o dobro naszego Państwa, to jeden z fundamentów, na którym opiera się ten wyjątkowy akt prawny. Był on niewątpliwie przełomem z różnych punktów widzenia. Przede wszystkim usuwał „zadawnione wady”, o których autorzy konstytucji napisali, że poznaliśmy je „długim doświadczeniem”. Z kolei w miejscu dotyczącym władz wykonawczych znalazł się wzruszający fragment: „doświadczenie nauczyło [nas], że zaniedbanie tej części rządu nieszczęściami napełniło Polskę”.
Dlatego 3 maja 1791 roku był dniem zwycięstwa wszystkich, którzy pragnęli silnego – polskiego państwa. Było to wspaniałe dokonanie, które wyrosło z mądrości, pracy i patriotyzmu. Konstytucja 3 Maja była zwycięstwem politycznej ugody, poprzedzonej wprawdzie sporami, jednak zakończonej porozumieniem zdecydowanej większości. Była wreszcie zrozumieniem rzeczywiście trudnej sytuacji, w jakiej wówczas znajdowała się Polska oraz próbą ratowania naszej Ojczyzny, nawet przy wyrzeczeniu się własnej wygody czy własnych przywilejów. Stała się ona konstytucją, która w istotny sposób połączyła tradycję z nowoczesnością. Stanowiła jak na ówczesne czasy – rewolucyjne rozwiązania pod względem ustrojowym, z czego jako Polacy możemy być nieustannie dumni.
I choć skuteczność Konstytucji 3 Maja za sprawą interwencji Rosji była krótkotrwała, to jej znaczenie dla naszego narodu było ogromne. To dzięki tej właśnie konstytucji społeczeństwo wyszło z marazmu, pojawiły się nadzieje na reformy; na poprawę kondycji Rzeczypospolitej. Konstytucja była silnym impulsem, pobudzającym świadomość sporej części szlachty i mieszczan. Po utracie niepodległości przypominała z kolei o demokratycznych i wolnościowych tradycjach. Była „ostatnią wolą i testamentem gasnącej Ojczyzny” - jak napisali o niej Ignacy Potocki i Hugo Kołłątaj. Pamięć o Konstytucji 3 Maja przez kolejne lata pomagała podtrzymywać polskie dążenia do niepodległości. I za to właśnie powinniśmy być wdzięczni jej twórcom.
Dzisiaj, 3 maja 2020 roku – mierzymy się z innymi problemami: walką o nasze zdrowie, miejsca pracy, sytuację ekonomiczną wielu polskich rodzin. Wśród tych bardzo ważnych i jakże oczywistych trosk, nie przestawajmy jednak troszczyć się również o dobro naszego współczesnego Państwa prawa, które w dużym stopniu wyrosło na gruncie ideałów Konstytucji 3 Maja. Jako potomkowie naszych rodaków, którzy przygotowali i uchwalili pierwszą w Europie oraz drugą na świecie Ustawę Zasadniczą, jesteśmy do tego szczególnie zobowiązani.
Beata Klimek
Prezydent Miasta Ostrowa Wielkopolskiego
