Dom rodzinny Jadwigi Żylińskiej (1910 – 2009), autorki cenionych powieści i opowiadań historycznych oraz tomów prozy poświęconej Ostrowowi Wielkopolskiemu: „Dom, którego nie ma”, „Dzikie ptaki”, „Muzykanci z Bremy”. Ojciec pisarki Kazimierz Michalski (1883 – 1956) był zasłużonym lekarzem.

Jadwiga Żylińska była córką Kazimierza Michalskiego (1883 – 1956) miejscowego lekarza powiatowego i Haliny z Adamskich (zm. 1935) pianistki. Urodziła się 10 sierpnia 1910 r., zmarła 25 kwietnia 2009 w Warszawie. Przyszła na świat w stolicy Dolnego Śląska, gdzie ojciec przyszłej pisarki odbywał swoją pierwszą praktykę lekarską. Podczas I wojny światowej rodzina Michalskich mieszkała w Ostrzeszowie. Po odzyskaniu niepodległości Kazimierz Michalski otrzymał posadę lekarza powiatowego w Ostrowie; wraz z żoną i dwiema córkami: Jadwigą i Marią Aleksandrą (1918 – 1973) przez krótki czas mieszkali w budynku starostwa, później w kamienicy przy ul. Wrocławskiej 18 zajmując całe I piętro. W Ostrowie przyszła pisarka uczęszczała do miejscowego Gimnazjum Żeńskiego; stąd wyjechała na studia do Poznania. W czasie studiów przez pół roku przebywała w Paryżu, który stał się dla niej inspiracją do napisania pierwszej powieści pt. Cierń. Chociaż akcja utworu rozgrywa się głównie nad Sekwaną, reminiscencje głównej bohaterki w niektórych epizodach przypominają wspomnienia ostrowskiej pisarki.

Po wyjściu za mąż za Wiktora Żylińskiego (oficera Wojska Polskiego), zamieszkała w jego majątku Sołopieciszki na Nowogródczyźnie. Po zajęciu wschodniej Polski przez ZSRS i aresztowaniu jej męża (prawdopodobnie został zamordowany w Katyniu) przedostała się do Warszawy i tutaj spędziła większość swojego życia. Do Ostrowa często wracała aż do śmierci ojca w 1956 roku.

W swojej autobiograficznej książce „Dom, którego nie ma” scharakteryzowała Ostrów i jego mieszkańców okresu międzywojennego i pierwszych lat powojennych. Bohaterami jej tekstów byli m. in. Gustaw Bojanowski, Antoni Serbeński, Adam Jüngst, mecenas Bronisław Greinert. Poza Domem, którego nie ma i jego kontynuacją Drogi, które prowadzą dalej, wątki i realia ostrowskie znajdują się w tomach opowiadań: Muzykanci z Bremy (wyd. 1955) i Dzikie ptaki (wyd. 1962), w noweli filmowej Strzały o zachodzie słońca („Dialog” nr 3/1986) oraz licznych krótkich formach prozatorskich publikowanych u schyłku życia pisarki. Jedno z jej opowiadań ostrowskich pt. Rozstanie sfilmował w 1962 r. Wojciech Hass. W roku 2000 Muzeum Miasta Ostrowa Wielkopolskiego wydało wybór „ostrowskich tekstów” pisarki pt. Miasteczko rodzinne.

Literacką popularność zyskała dzięki powieściom i opowiadaniom historycznym, wśród nich do najważniejszych tomów prozy Żylińskiej należą: Złota włócznia (pierwsze wydanie 1961, pięć wznowień), Piastówny i żony Piastów (pierwsze wydanie 1967, trzy wznowienia), Kapłanki, amazonki i czarownice. Opowieść z końca neolitu i epoki brązu 6500-1150 p.n.e. (pierwsze wydanie 1972, cztery wznowienia).

Siostra Jadwigi Żylińskiej - Malina Michalska, właściwie Maria Aleksandra (1916–1973) zwana Mają lub „małą siostrą” – była tancerką, akrobatką. Przed II wojną światową jako tancerka była związana najpierw z operą i operetką w Warszawie. Po wojnie występowała w variété i cyrku. W 1957 r. założyła w Staromiejskim Domu Kultury w Warszawie eksperymentalne studium gimnastyki tanecznej. Zafascynowała się hatha jogą i wprowadziła ją do programu podstawowych ćwiczeń wspomnianego studium. Zostało ono, po zwizytowaniu go w r. 1966 przez Ma Yogashakti – założycielkę Bihar School of Yoga - zaliczone do International Yoga Fellowship Movement (Międzynarodowego Stowarzyszenia Ruchu Jogi). Była gorącą i znaną propagatorką hatha jogi w Polsce, zasłużoną także na polu przyjaźni polsko-indyjskiej. Autorka pionierskiej na polskim rynku książki Hatha Joga dla wszystkich (Warszawa 1972)

LITERATURA:

• Witold Banach, Ostrów pod znakiem pegaza. Literacki przyczynek do dziejów miasta, Ostrów Wielkopolski – Poznań 2005,
• Lucyna Marzec, Po kądzieli. Feministyczne pisarstwo Jadwigi Żylińskiej, Poznań 2014.
• Słownik biograficzny powstańców wielkopolskich 1918 – 1919, Poznań 2002 (zawiera biogram Kazimierza Michalskiego, ojca pisarki)
• Jadwiga Żylińska, Dom, którego nie ma. Drogi, które prowadzą dalej, Warszawa 1983.
• Jadwiga Żylińska, Miasteczko rodzinne, Ostrów Wielkopolski 2000.
• Biogram dra Kazimierza Michalskiego (autorstwa Marka Rezlera), [w:] Słownik Biograficzny Wielkopolski Południowo-Wschodniej. Ziemi Kaliskiej., Kalisz 1998.

http://www.ipsb.nina.gov.pl/index.php/a/malina-michalska#

AUTOR TEKSTU:

Witold Banach